Osoby zobowiązane do odpłatności mogą być częściowo lub całkowicie zwalniane z opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, jeśli występują uzasadnione okoliczności np. długotrwała choroba, niepełnosprawność, bezrobocie inne zdarzenia losowe.

Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwy dla tej osoby w dniu jej kierowania do placówki.

W razie niemożności umieszczenia w domu pomocy społecznej z powodu braku wolnych miejsc powiadamia się osobę o wpisaniu na listę oczekujących oraz o przewidywanym terminie oczekiwania. W przypadku posiadania wolnego miejsca dyrektor domu powiadamia pisemnie osobę oczekującą o terminie przyjęcia.